تاثیر تولید co2 بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب اسلامی

نگرانی در مورد افزایش گرمایش جهانی و تغییرات آب و هوایی در سال های اخیر مساله ای جدی تر شده است .از انجا که رشد انتشار co2 عمدتا ناشی از رشد فعالیت های اقتصادی است.برخی از محققان بر این عقیده اند که تلاش برای کاهش انتشار co2، مخصوصا در کشورهای در حال توسعه تمرکز خود را روی افزایش رشد اقتصادی قرار داده اند و برای رسیدن به این رشد اقتصادی به مصرف انرژی بیشتر وابسته اند. بنابراین، مطالعه رابطه بین مصرف انرژی، رشد اقتصادی و آلودگی هوا ، برای رسیدن به رشد اقتصادی پایدار در اتخاذ سیاست های اقتصادی مناسب مفید است. دراین پژوهش قصد داریم تاثیر متغیرهای رشد اقتصادی و مصرف انرژی و رشد شهر نشینی را بر انتشار دی اکسید کربن در چهار کشور از کشورهای منتخب اسلامی-ایران، عربستان، ترکیه، ومالزی- بررسی کنیم. برای انجام تحقیق خود از داده ها و آماره های سری _ زمانی سال های 2007-1971 کشورهای منتخب اسلامی استفاده کرده ایم. در این مطالعه با استفاده از الگوی اقتصادسنجی خود توضیح برداری (var)، روش هم انباشتگی یوهانسن-یوسیلسوس و مدل تصحیح خطای برداری (vecm) به بررسی اثر مصرف انرژی و رشد اقتصادی روی انتشار co2 در کشورهای منتخب اسلامی پرداخته میشود. همچنین، با استفاده از آزمون های علیت گرنجر به بررسی روابط علّی بین متغیرها پرداخته شده است و در ادامه با استفاده از تجزیه واریانس خطای پیش بینی به بررسی اثر گذاری این متغیرها بر انتشار سرانه دی اکسید کربن پرداخته شد.نتایج حاصل از بررسی های تخمین بردارهای هم انباشتگی نشان داد که متغیرهای سرانه مصرف انرژی ، تولید ناخالص داخلی سرانه در هر چهار کشور مذکور بر انتشار سرانه دی اکسید کربن تاثیر مثبت دارند. همچنین این نتایج نشان داد که رشد شهرنشینی در هر چهار کشور دارای اثر مثبت بر انتشار سرانه دی اکسید کربن است. ولی ضریب این متغیر از لحاظ آماری فقط برای ایران معنی دار است. نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجر نشان داد که در دو کشور ترکیه و مالزی از تولید ناخالص داخلی سرانه رابطه علی یکطرفه به انتشار سرانه دی اکسید کربن است در حالی که برای ایران و عربستان این رابطه وجود ندارد. همچنین نتایج آزمون های علیت گرنجر نشان داد که برای کشورهای ترکیه، مالزی،و عربستان یک رابطه علّی یکطرفه از سرانه مصزف انرژی به انتشار سرانه دی اکسید کربن وجود دارد و برای ایران بین این دو متغیر رابطه دوطرفه وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس خطای پیش بینی نشان داد که در بلند مدت بیشترین سهم را در توضیح نوسانات انتشار سرانه دی اکسید کربن در کشور ایران رشد شهرنشینی دارد و در کشورهای عربستان، ترکیه و مالزی تولید ناخالص داخلی سرانه این نقش را بر عهده گرفته است .